Lúc những hành giả sơ cơ làm quen với thiền định, câu hỏi thường gặp nhất là: “Làm thế nào để thực hành thiền một cách chuẩn xác?” Trong các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài tránh dùng những thuật ngữ triết học xa rời thực tế, nhưng lại đưa ra một phương pháp cực kỳ thực tế: cần ghi nhận rõ rệt mọi diễn biến của thân tâm tại thời điểm hiện tại.
Đối với Ngài Mahasi cho người mới, thiền định không nhằm mục đích truy cầu cảm giác bình an hay sự im lìm đặc biệt. Thiền chính là rèn luyện khả năng quan sát sáng suốt. Nếu thân thể cử động, hãy ghi nhận sự vận động đó. Lúc ý nghĩ khởi lên, cần nhận rõ trạng thái tư duy. Mọi trạng thái khó chịu đều cần được tỉnh giác ghi nhận. Khả năng nhận thức này chính là gốc rễ của tuệ giác.
Trong chỉ dẫn cho người sơ cơ, Ngài Mahāsi hằng ưu tiên những điều cơ bản nhất. Nhịp thở, đặc biệt là hiện tượng nhô lên và hạ xuống của bụng, được chọn làm đối tượng chính vì nó luôn hiện diện và dễ nhận biết. Nếu thiền sinh duy trì sự hay biết về “phồng và xẹp” một cách đều đặn, tâm dần dần bớt tán loạn và trở nên sáng hơn. Dù tâm có xao lãng, chỉ việc ghi chú “nghĩ” và nhẹ nhàng tái tập trung. Đừng để sự bực bội hay nhu cầu phân tích làm gián đoạn việc thực hành.
Dựa trên tinh thần của phần lớn Ngài Mahasi bài giảng, Ngài luôn lưu ý rằng giá trị không nằm ở số giờ tọa thiền dài ngắn, mà là mức độ hiện diện của sự tỉnh giác. Chỉ cần vài phút thực hành đúng, còn hơn nhiều giờ nhưng thiếu sự tỉnh giác. Chính vì thế, hành giả sơ cơ không cần thiết phải gượng ép một cách cực đoan, mà hãy chú trọng vào việc duy trì thói quen và sự bền lòng.
Khía cạnh đặc sắc của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới là thiền không bị giới hạn trong tư thế ngồi. Dù là đi, đứng hay nằm, hành giả đều phải duy trì sự hay biết rõ rệt. Thậm chí trong get more info các hoạt động đời thường như ăn uống, làm việc nhà hay giao tiếp, chỉ cần có sự hiện diện của sati, đó chính là hành thiền. Nhờ vậy, người hành giả dần học cách sống tỉnh thức giữa đời thường.
Khi thực hành đúng theo lời dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, người mới sẽ bắt đầu thấy rõ một điều rất quan trọng: mọi sự vật hiện tượng đều vận hành theo chu kỳ phát sinh và kết thúc. Cảm giác không ở mãi, suy nghĩ không ở mãi, cảm xúc cũng không ở mãi. Tuệ giác này không phát sinh qua việc phân tích mà qua sự cảm nhận trực diện. Chính nó làm giảm bớt sự dính mắc và phản ứng quen thuộc của tâm.
Dành cho các hành giả mới, đạo lộ mà Ngài Mahasi cho người mới vạch ra là một giải pháp thực hành bảo đảm và chân chính. Không cần tin vội, không cần mong cầu kết quả nhanh. Cốt lõi là ở sự thực hành chuẩn mực, quán sát liên tục và để trí tuệ tự động thăng tiến. Đó là giá trị cốt lõi ẩn chứa trong các bài pháp giản đơn mà đầy triết lý của Ngài Mahāsi.